آدرس آی پی (IP Address) چیست؟
آی پی خلاصه عبارت (Internet Protocol) می باشد، هر دستگاهی که در اینترنت وجود دارد یا به اینترنت متصل است یک شماره شناسایی منحصر به فرد دارد که به آن آدرس آی پی (IP Address) یا شماره IP گفته می شود.
IP چیزی مانند این است: “127. 55. 27. 216 ” متشکل از 4.3 میلیارد آدرس IP
همانطور که در بالا ذکر شد آدرس های IP برای قابل فهم بودن افراد معمولاً به صورت دسیمال (ده دهی) بیان می شوند که با نقطه از یکدیگر جدا شده اند. اما کامپیوتر ها با شکل باینری (دودویی) اعداد سروکار دارد و برای ارتباط با یکدیگر آنرا در قالب صفر و یک بیان می کنند مانند مثال زیر:
11011000. 00011011. 00111101. 10001001
8تا 8تا 8تا 8تا
چهار عدد در یک آدرس IP اکت (به معنای هشتایی) نامیده می شوند، چون هر عدد به تنهایی از 8 عدد باینری تشکیل شده است. با ترکیب همه اعداد 32 عدد باینری خواهیم داشت. آدرس IP از اعداد 32 بیتی تشکیل شده است. که هر کدام از 8 وضعیت می تواند 0 یا 1 باشد. یعنی برای هر هشتایی 2 به توان 8 تا، 256 عدد مخلتف را می توان در نظر گرفت. پس هر عدد که بین نقطه ها قرار می گیرد می تواند بین 0 ــ 255 باشد. با توجه به این که 4 عدد داریم که با نقطه از هم جدا می شوند مجموعاً 2 به توان 32 یا مجموعاً 4294967296 عدد منحصر به فرد خواهیم داشت.
در نتیجه در حدود 4.3 میلیارد عدد را می توان برای آدرسهای IP منحصر به فرد معین کرد البته با صرف نظر از تعدادی آدرس معین که استفاده از آنها برای عموم محدود شده است. مثلاً آدرس IP به صورت 0. 0. 0. 0 برای شبکه default و آدرس 255. 255. 255. 255 برای broad cast رزرو شده اند.
ترکیب این اعداد فقط برای دادن یک شماره منحصر به فرد و شناسایی نیست بلکه برای ایجاد کلاس هایی است که بتوان آن ها را به یک شغل، دولت، منطقه خاص و غیره نیز نسبت داد.
اعداد بین نقطه ها یا اکت ها (هشتایی) به دو قسمت تقسیم می شوند. شبکه و هاست. اولین عدد بین نقطه ها مربوط به شبکه است. این عدد برای شناسایی یک شبکه که یک کامپیوتر به آن متصل است استفاده می شود.
هاست (که گاهی با نام Node شناخته می شود) کامپیوتری که واقعاً در شبکه وجود دارد مشخص می کند. قسمت مربوط به هاست معمولاً آخرین عدد است.
5 کلاس IP به علاوه آدرسهای خاص مشخص وجود دارد:
سه کلاس پایه‌ای مختلف نشانی دهیی آی پی، برای شبکه های بزرگ، متوسط و کوچک وجود دارد. کلاس A برای شبکه های بزرگ، کلاس B برای شبکه های متوسط و کلاس C برای شبکه های کوچک است.
علاوه بر این سه کلاس، کلاس D برای پخش چندگانه، ارسال اطلاعات به گروهی از رایانه ها، و کلاس E برای کار های جستجو وجود دارند. برای شرکت در پخش چندگانه آی پی، مجموعه‌ای از رایانه های میزبان باید بر سر استفاده از آدرس پخش چند گانه، به طور مشترک توافق داشته باشند. پس از تشکیل گروه پخش چند گانه یک کپی از هر بسته اطلاعاتی فرستاده شده به نشانی پخش چند گانه به هر رایانه میزبان در مجموعه تحویل می شود.
بنابراین نخستین 4 بیت (از سمت چپ) آدرس IP کلاس آن را مشخص می‌کند. همچنین اگر نمایش نقطه دار را در نظر بگیریم از روی مقدار دهدهی بایت اول کلاس آن تشخیص داده می‌شود.
| کلاس | طول بر حسب بیت | شروع | پایان | CIDR | subnet mask |
|---|---|---|---|---|---|
| Class A | 0 | 0.0.0.0 | 127.255.255.255 | /8 | 255.0.0.0 |
| Class B | 10 | 128.0.0.0 | 191.255.255.255 | /16 | 255.255.0.0 |
| Class C | 110 | 192.0.0.0 | 223.255.255.255 | /24 | 255.255.255.0 |
| [[Class D [[multicast | 1110 | 224.0.0.0 | 239.255.255.255 | /4 | Not Defined |
| [[Class E [[reserved | 1111 | 240.0.0.0 | 255.255.255.255 | /4 | Not Defined |
کلاس A: این کلاس برای شبکه های خیلی بزرگ است. مانند یک کمپانی عظیم بین المللی که دارای یک شبکه بزرگ است. آدرسهای IP که اعداد اول آنها (اولین اکت) از 1 تا 126 باشد قسمتی از این شبکه هستند. سه عدد بعدی برای شناسایی Host به کار می روند. این بدان معناست که 126 شبکه کلاس A وجود دارند که هر کدام 16777214 هاست و مجموعاً 2 به توان 31 آدرس IP منحصر به فرد می توان ساخت. اما نیمی از این تعداد آدرس IP قابل دسترسی است. در شبکه های کلاس A اولین عدد باینری همیشه صفر است.
آدرس خود یا loopback: این آدرس IP عبارتست از 127.0.0.1 با این آدرس IP یک کامپیوتر می تواند پیغامی را برای خودش ارسال کند. این آدرس معمولاً برای عیب یابی شبکه و تست کردن آن استفاده می شود.
default network: یا شبکه پیش فرض که آدرس IP آن 0. 0. 0. 0 است.
اصولاً در سامانهٔ آی پی دهی به مشترکان، آی‌پی‌ها به صورت تعدادی که توانی از عدد ۲ باشد (۲، ۴، ۸، ۱۶، ۳۲، ۶۴ و ۱۲۸) دسته‌بندی می‌شوند. لازم به ذکر است که در هر دسته آی پی اختصاص داده شده به مشترک آی پی‌های اول و آخر بر اساس استاندارد معمولاً غیر قابل استفاده است و از باقیمانده آی پی ها می توان در شبکه محصور شده استفاده کرد. به عنوان مثال در یک کلاس هشت تایی، حداکثر شش نشانی آی پی قابل استفاده است.
آی‌پی خصوصی
برای جلوگیری از هدر رفتن آی پی در هر کلاس، یک محدوده آی پی برای شبکه های خصوصی (مانند شبکه داخلی ادارات و شرکت ها) در نظر گرفته شده‌است که عبارت است از:
| رنج آی پی | تعداد آدرس ها | کلاس | CIDR block |
|---|---|---|---|
| 24- 10.0.0.0–10.255.255.255 | 16,777,216 | Single Class A | 10.0.0.0/8 |
| 20- 172.16.0.0–172.31.255.255 | 1,048,576 | 16 contiguous Class Bs | 172.16.0.0/12 |
| 16- 169.254.0.0–169.254.255.255 | 65,536 | Single Class B | 169.254.0.0/16 |
| 16- 192.168.0.0–192.168.255.255 | 65,536 | Single Class C | 192.168.0.0/1 |
برای اتصال یک شبکه خصوصی به اینترنت از پروتکل NAT استفاده می‌شود به این ترتیب که نشانی خصوصی به یک یا چند نشانی منحصر به فرد عمومی ترجمه می‌شود.
یافتن آدرس IP
هر بار که یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگری متصل می شود، حداقل اطلاعاتی که باید به آن بدهد آدرس IP خود است. بنابراین یافتن IP کسی که به دلیلی قصد اتصال به رایانه شما را داشته است نه تنها غیر قانونی نیست بلکه یک موضوع کاملاً طبیعی است.
چنانچه قصد مشاهده آی پی خود را دارید، می توانید به صفحه نمایش آی پی اسپیس ایران مراجعه نمایید.
آی‌پی ایستا و پویا (استاتیک و داینامیک)
آی پی پویا (داینامیک) با هر بار وصل شدن به شبکهٔ داخلی و یا اینترنت تغییر می‌کند. اما آی پی ایستا (Static) اینطور نیست و همواره ثابت است. آی پی پویا (Dynamic) در هر شبکه توسط کارساز پروتکل پیکربندی پویای میزبان (DHCP Server) به رایانه ها در شبکه اختصاص داده می‌شود. یعنی وقتی شما به اینترنت و یا شبکه داخلی وصل می‌شوید، کارساز پروتکل پیکربندی پویای میزبان به شما یک نشانی آی پی اختصاص می‌دهد.
DHCP Server می‌تواند یک سرویس در سیستم عامل های سرور باشد یا یک قطعه سخت افزاری مانند مسیریاب (Router) و یا نقطه دسترسی (Access Point) در شبکه باشد.
برای مشاهده آی پی خود می توانید از برنامه winipcfg.exe (در ویندوز ۹۵ و ۹۸ و ME) یا ipconfig.exe (در ویندوز ۲۰۰۰ و XP) کرد. در لینوکس یا یونیکس (یا سیستم‌های مبتنی بر آنها) نیز می‌توان از دستور ifconfig استفاده کرد. ساده ترین راه مشاهده آی پی مراجعه به صفحه نمایش آی پی پی می باشد.
در حال حاظر 2 نسخه آی پی درحال استفاده می باشد : آی پی نسخه 4 و آی پی نسخه 6 که هر یک نشانی آی پی را به روش متفاوتی ارائه می نمایند.
آی پی ورژن 6 – IPv6 (به نقل از وبسایت نارنجی)
فرمت فعلی آدرس های اینترنتی به شکل a.b.c.d می باشد، که هر کدام از این جایگاه ها می تواند عددی بین ۰ تا ۲۵۵ باشد. با این حساب، اگر آدرس های غیر قابل استفاده و آدرسهای جدا شده در استانداردهای RFC را از این تعداد کم کنیم، چیزی حدود 4.3 میلیارد آدرس آی پی خواهیم داشت.
در سال ۱۹۸۳ زمانی که اولین استانداردهای آی پی ورژن ۴ تهیه می شد کسی حتی فکرش را نمی کرد که این آدرسها روزی به پایان برسند. اما در اواخر سال ۲۰۱۰ بود که آدرسها رو به پایانی گذاشت و جامعه جهانی خود را برای انتقال به آی-پی های ورژن جدیدتر یا همان IPv6 آماده کرد.
در تاریخ 2012.6.6 به طور رسمی استفاده از آدرس آی پی ورژن شش یا IPv6 در دنیا آغاز شد.
شاید با خود بگویید که این تعداد کاربر اینترنتی که وجود ندارد که این 4.3 میلیارد آدرس پایان یافتنی باشند. اما مساله اینجاست که دنیا با داشتن 2.5 میلیارد کاربر اینترنتی هم اکنون بیش از ۱۱ میلیارد دستگاه متصل به اینترنت دارد. این روزها همه چیز به اینترنت وصل می شود، از کامپیوتر و لپ تاپ و گوشی موبایل گرفته تا یخچال و ماشین و ساعت های مچی.
مصداق همین موضوع را می توان در سیستم شماره تلفن های شهر تهران یافت. چند سال پیش به سبب اینکه تعداد شماره های در دسترس برای تلفن های ۷ رقمی، تعداد محدودی بود، شرکت مخابرات استان تهران مجبور به افزایش تعداد ارقام شماره های تلفن به ۸ رقم شد.
چه تعداد آدرس در IPv6 در دسترس خواهد بود ؟
اعلام این عدد ساده نیست اما می توانید مقایسه کنید که تعداد آدرسهای در دسترس برای IPv4 و IPv6 تا چه میزان متفاوت است!
IPv4 : 4,300,000,
IPv6 : 340,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000
همانطور که می مشاهده می کنید، فعلا می توانیم بر روی آدرسهای جدید حساب باز کنیم، البته به شرطی که سالهای آینده پای سیارات دیگر و موجودات ساکن آنها به میان نیاید!
چه زمانی به آدرسهای جدید IPv6 منتقل می شویم؟
در تاریخ 2012.6.6 دنیا تصمیم گرفت تا به سمت آدرس های جدید حرکت کند، گوگل، فیسبوک، یوتوب، یاهو و دیگر شرکت های بزرگ، سرور های خود را به آدرس های جدید منتقل کردند. البته شایان ذکر است که انتقال به آدرس های جدید چند سالی زمان می برد، زیرا هنوز تعداد زیادی از دستگاه ها با آدرس های ورژن ۴ کار می کنند و بعضی ها هم کلا از سیستم جدید آدرس دهی پشتیبانی نمی کند.
همچنین ۱۰۰ شرکت تولید کننده تجهیزات شبکه از این پس ورژن جدید IP را به عنوان یک جز همیشگی دستگاه هایشان به حساب میاورند.
آمار استفاده از IPv6 در سال ۲۰۲۴ میلادی
در آخرین روز های سال ۲۰۲۳ میلادی در حالی بروزرسانی این مقاله پس از گذشت ۱۱ سال هستیم، در زمان معرفی IPv6 انتظار میرفت استفاده از IPv6 با سرعتی بالا به امری رایج در میان کاربران اینترنت تبدیل شود، اما در حال حاضر همچنان اکثر کاربران اینترنت در حال استفاده از IPv4 می باشند. بر اساس آمار گوگل در ایران تنها ۱۵.۷۷ درصد کاربران از طریق IPv6 به اینترنت دسترسی دارند. همچنین کشور های فرانسه با ۷۵٪، هند با ۷۳.۰۹٪ و آلمان با ۷۳٪ به ترتیب بیشترین دسترسی اینترنت از طریق IPv6 را برای شهروندان خود فراهم نموده اند.
نمودار زیر روند میزان دسترسی کاربران به اینترنت از طریق IPv6 را نمایش می دهد:
توضیح اینکه آدرس های ورژن ششم چگونه کار می کنند و از چه ساختاری استفاده می کنند، در قالب این مطلب نمی گنجد و شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به این صفحه مراجعه کنید :
http://en.wikipedia.org/wiki/IPv6
در صورت استفاده از IPv6 به جای نمایش آی پی به شکل قدیم، آدرس آی پی ها را اینگونه خواهید دید:
2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334
آی پی چیست؟ – انواع آی پی – ipv6 – بررسی انواع آی پی – آی پی آدرس چیست – کلاس آی پی – آی پی داینامیک چیست؟ – آی پی استاتیک چیست؟ – آی پی پویا – آی پی ایستا – فرمت جدید آی پی ها – آی پی ورژن 6 – آی پی – ip چیست – انواع ip – ip داینامیک – ip استاتیک – ip خصوصی – آی پی خصوصی
تجربه بالاترین سطح کیفیت میزبانی وب
اسپیس ایران با بیش از ۱۰ سال تجربه، انواع خدمات میزبانی وب، ثبت دامنه و سرور های مجازی را با بالاترین سطح کیفیت ممکن ارائه می نماید.
خرید هاست
ثبت دامنه
سرور مجازی